XVI C 3124/17

XVI C 3124/17

PKO BP
zasada walutowości
umowa jest OK
(1) Sygn. akt XVI C 3124/17
(2) WYROK
(3) W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
(4) Dnia 20 marca 2019 r.
(5) Sąd Rejonowy dla W. M.w W. Wydział XVI Cywilny, w następującym składzie: Przewodniczący: SSR Kamil Malewicki
(6) Protokolant: Patrycja Karsznia
(7) po rozpoznaniu w dniu 6 marca 2019 r. w W., na rozprawie sprawy
(8) z powództwa E. R. i D. R.
(9) przeciwko (...) Bank (...) S.A. w W.
(10) o zapłatę
(11) 1)
(12) oddala powództwo;
(13) 2)
(14) zasądza solidarnie od powodów E. R. i D. R. na rzecz strony pozwanej (...) Bank (...) S.A. w W. kwotę (...) (trzy tysiące sześćset siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów sądowych.
(15) Sygn. akt XVI C 3124/17 wyroku z 20 marca 2019 roku
(16) UZASADNIENIE
(17) Pozwem z dnia 26 września 2017 roku, złożonym w dniu 27 września 2017 roku (data prezentaty tut. Sądu) powodowie E. R. i D. R. wnieśli o zasądzenie od strony pozwanej (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. (dalej także: Bank lub (...) S.A.”) solidarnie na ich rzecz kwoty 50.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 19 sierpnia 2017 roku do dnia zapłaty. Wnieśli także o zasądzenie od strony pozwanej solidarnie na ich rzecz zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa prawnego w podwójnej stawce.
(18) W uzasadnieniu pozwu, powodowie wskazali, że ich roszczenie wynika z nieważności umowy kredytu zawartej przez strony w dniu 27 listopada 2007 roku (ewentualnie z powodu uznania jej za niezawartą), na podstawie której Bank zobowiązał się na warunkach określonych w przedmiotowej umowie postawić do dyspozycji kredytobiorców kredyt w kwocie 148.060 CHF na finansowanie kosztów zakupu, na rynku wtórnym, lokalu mieszkalnego nr (...), położonego w W. nr 74, wraz z opłatami, z przeznaczeniem na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych. Dochodzona pozwem kwota stanowi sumę kwot pieniężnych, zapłaconych przez powodów pozwanemu w okresie od grudnia 2011 roku do grudnia 2013 i stanowi jedynie część ich roszczeń z tytułu nienależnego świadczenia, które łącznie wynosi 195.012,36 zł. Powodowie domagają się zasądzenia ww. kwoty solidarnie na ich rzecz albowiem pozostają oni w zawiązku małżeńskim i wspólnie uiszczali raty kredytu.
(19) Nieważność umowy powodowie upatrują w pierwszej kolejności w jej sprzeczności z art. 69 ust. 1 i 2 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe i podnoszą, że bank nie zobowiązał się do oddania kwoty środków pieniężnych w walucie (...) do dyspozycji kredytobiorców na określony czas, ale do oddania środków w walucie polskiej, przy czym umowa nie określała kwoty tych środków (kwoty kredytu).
(20) Po wtóre, powodowie uważają, że umowa narusza przepis art. 69 ust. 1 Prawa bankowego poprzez zobowiązanie powodów do zwrotu kwoty wyższej niż kwota wykorzystanego kredytu oraz naliczanie odsetek od kwoty wyższej niż kwota wykorzystanego kredytu. Przyjmując, że bank zobowiązał się do oddania do dyspozycji powodów środków w walucie polskiej i faktycznie przelał zgodnie z dyspozycjami kredytobiorców w sumie 312.969,23 złotych, to już w chwili wypłaty tej sumy kredytobiorcy byli zobowiązani spłacić kwotę wyższą, niż przez nich wykorzystana. Wynika to z zastosowania klauzul przeliczeniowych, zgodnie z którymi kwota wypłacanego kredytu miała zostać ustalona w wysokości stanowiącej równowartość iloczynu sumy (...) wskazanej w § 2 ust. 1 umowy i kursu kupna (...) ustalonego przez bank na dzień wypłaty kredytu ( § 5 ust. 4 umowy), ale spłata kredytu miała nastąpić w wysokości stanowiącej równowartość iloczynu (...) wskazanej w § 2 ust. 1 umowy (pomniejszonej o ewentualnie dokonane wcześniej spłaty) i kursu sprzedaży (...), ustalonego przez bank na dzień spłaty kredytu (§ 13 ust. 1 i 7 umowy). Zdaniem powodów, konsekwencją takiego mechanizmu jest również naliczenie odsetek od kwoty wyższej niż kwota wykorzystanego kredytu, co jest niedopuszczalne w świetle art. 69 ust. 2 pkt 5 Prawa bankowego.
(21) Powodowie stoją na stanowisku, że umowa stron naruszała zasadę walutowości, wyrażoną w przepisie art. 358 § 1 k.c. w brzmieniu na datę zawarcia umowy i to zarówno przy założeniu, że suma (...) jest kwotą kredytu, jak również w wypadku uznania, że kredyt był kredytem złotówkowym. Wskazują również, że umowa stron jest nieważna, ponieważ została skonstruowana w sposób sprzeczny z naturą stosunku zobowiązaniowego oraz zasadami współżycia społecznego, w szczególności zasadą słuszności kontraktowej, zasadą lojalnego kontraktowania, zasadą równorzędnego traktowania konsumentów, zasadą poszanowania interesów majątkowych konsumentów, zasadą równości kontraktowej i zasadą równowagi stron. Chodzi tu głównie o zastosowane w umowie klauzule przeliczeniowe, które uprawniają bank do arbitralnego ustalania kursów kupna i sprzedaży, decydujących zarówno o wysokości kwoty oddawanej do dyspozycji i wypłacanej kredytobiorcy, jak i wysokość rat kredytowych, odsetek i kwoty wykorzystanego kredytu. W ramach tych twierdzeń powodowie wskazują również, że klauzule przeliczeniowe
(22) spełniają wszelkie przesłanki uznania ich za postanowienia niedozwolone w rozumieniu art. 3851 § 1 k.c. Z uwagi
(23) na niedozwolony charakter klauzul przeliczeniowych, powodowie wnieśli o uznanie powołanej umowy kredytu za niezawartą (nieistniejącą) ewentualnie za nieważną.
(24) Powodowie uzasadniają nieważność umowy stron również zakazem waloryzacji kredytów bankowych. Jako podstawę prawną żądania wskazano art. 410 § 1 k.c. w zw. z art. 405 k.c. (pozew - k. 1-63)
(25) W odpowiedzi na pozew złożonej w dniu 13 grudnia 2017 roku (data prezentaty tut. Sądu) pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz od powodów kosztów procesu. Pozwany zakwestionował roszczenie dochodzone pozwem tak co do zasady jak i wysokości, zarówno w zakresie podstawy prawnej i faktycznej powództwa. Zakwestionował w szczególności twierdzenia powodów odnoszące się do tego, iż postanowienia umowy kredytu stanowią klauzule niedozwolone bądź też pozostawały sprzeczne z treścią art. 69 Prawa bankowego. Ponadto zaprzeczył, aby postanowienia umowy kredytu kształtowały prawa powodów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy.
(26) Wskazał, iż zawarcie umowy kredytu poprzedzone zostało złożeniem przez powodów wniosku kredytowego, w którym wnioskowali o kredyt określając jako walutę kredytu franka szwajcarskiego. Pozwany podniósł, iż na etapie składania wniosku powodom wyjaśniono istotę i mechanizm kredytu denominowanego w walucie obcej oraz różnice między kredytem złotówkowym, a walutowym. Pozwany podniósł, iż w toku negocjacji kredytowych powodowie zostali poinformowani o ryzykach związanych z udzielonym kredytem. Co zostało potwierdzone złożonymi przez nich oświadczeniami. Powodowie również oświadczyli, iż odrzucają ofertę pozwanego udzielenia kredytu w złotówkach.
(27) W zakresie zarzutu nieważności umowy, w tym w szczególności z art. 69 prawa bankowego, pozwany zwrócił uwagę, iż powodom został udzielony kredyt denominowany w walucie obcej, a nie kredyt indeksowany bądź waloryzowany kursem waluty obcej, co oznacza, iż na etapie podpisywania umowy powodowie wiedzieli w jakiej wysokości jest im udzielany kredyt i jaka kwota stanowi kapitał. Pozwany oświadczył, iż czynność przeliczenia waluty obcej na polską oraz odwrotnie stanowiła jedynie czynność techniczną, gdyż kredyt został udzielony w walucie obcej. Wskazał, iż umowa jest zgodna z definicją kredytu walutowego wskazaną w art. 69 prawa bankowego, a w szczególności uwzględniając znowelizowaną treść tego przepisu na mocy ustawy „antyspreadowej” z dnia 29 lipca 2011 roku. Pozwany zauważył również, iż od dnia zawarcia umowy kredytu powodowie mieli możliwość dokonywania spłaty kredytu bezpośrednio w (...). Powyższą możliwość potwierdziła ww. ustawa nowelizacyjna. Rozwijając swojej stanowisko pozwany podniósł, iż przedmiotowa umowa kredytu dawała powodom możliwość wyboru formuły spłaty kredytu więc powodowie mogli uniknąć stosowania kursów obowiązujących w pozwanym banku.
(28) Strona pozwana argumentowała dalej, że umowa nie zawiera w sobie klauzuli waloryzacyjnej. Na zasadzie swobody umów strony jedynie dokonują transakcji w innej walucie niż wskazana w umowie. Bank wskazał następnie, iż umowa nie była sprzeczna z zasadą walutowości, przewidzianą w art. 358 § 1 k.c. w jego brzmieniu z chwili zawarcia umowy, gdyż korzystała ze zwolnienia przewidzianego na mocy ustawy Prawo dewizowe.
(29) Pozwany nie zgodził się również z tezą, że klauzule przeliczeniowe są abuzywne. Treść tych klauzul musi być bowiem tłumaczona na korzyść konsumenta, a zatem Bank nie mógł kształtować wartości kursów arbitralnie, nie licząc się z realiami rynkowymi, zasadami współżycia społecznego, utrwalonymi zwyczajami oraz interesem powodów. Przy prawidłowej wykładni ich treści tj. na korzyść konsumenta, nie sposób przyjąć, by mogły rażąco naruszać interesy konsumenta. Jednocześnie przy ocenie tych wzorców powinno stosować się odmienne dyrektywy wykładni niż przy ich ocenie abstrakcyjnej. Jednocześnie strona pozwana wskazała, iż kwestionowane klauzule stanowią główne świadczenie stron oraz spełniają wymóg jednoznaczności. Nie podlegają więc kontroli z punktu widzenia abuzywności. Zostały także indywidualnie uzgodnione w drodze wyboru konkretnej oferty Banku w danej walucie, wyboru warunków umowy oraz zasady spłaty kredytu spośród trzech możliwych wariantów. Nadto, w ocenie Banku klauzule te nie kształtują praw konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy. W chwili zawarcia umowy powodom wyjaśniono bowiem istotę i konstrukcję kredytu walutowego, w tym omówiono potencjalne ryzyko związane z zawarciem tego rodzaju umów oraz kursy stosowane przy wypłacie kredytu i kursy przeliczania spłat. Nadto na etapie zawierania umowy powodowie mogli wybrać spłatę kredytu bezpośrednio w (...) z
(30) pominięciem kursów oferowanych przez bank, a następnie skorzystać z ww. uprawnienia jakie przyznawała im ustawa „antyspreadowa”. Jednocześnie strona pozwana wskazała, iż nawet w wypadku uznania tych klauzul za abuzywne, to powstałą w ten sposób lukę w razie ich wyeliminowania z umowy, powinny wypełnić odpowiednie przepisy prawa, w tym w szczególności ogólne przepisy o skutkach czynności prawnej (art. 56 k.c., 65 k.c. i art. 354 § 1 k.c.). Odwołał się również do modelu przeciętnego konsumenta, któremu znane jest zjawisko zmienności kursów walut.
(31) Odnosząc się kolejno do kwestii ustalania kursów walutowych, strona pozwana wskazała, że o zmianach kursów decydują warunki rynkowe, a nie nieskrępowana swoboda banku. Stosowany przez nią kurs był kursem rynkowym, ustalanym na podstawie tych samych publikatorów, z których korzysta NBP.
(32) Pozwany podniósł również zarzut przedawnienia dochodzonego pozwem roszczenia. Zdaniem powoda w niniejszej sprawie zastosowanie ma dwuletni termin przedawniania z art. 731 k.c., jako że powodowie dochodzą zwrotu bezpodstawnych pobrań z rachunku, który nie miał charakteru rachunku oszczędnościowego, ewentualnie trzyletni termin z art. 118 k.c. – świadczenie okresowe. (odpowiedź na pozew – k. 105-169)
(33) W kolejnym piśmie przygotowawczym, złożonym na rozprawie w dniu 22 stycznia 2018 roku, powodowie dodatkowo wskazali, że nieważności umowy upatrują również w jej sprzeczności z art. 69 ust. 1 Prawa bankowego, albowiem nie określono w niej czasu, w którym Bank miał oddać środki pieniężne do dyspozycji powodów. Podnieśli również, że zakładając, że Bank zobowiązał się oddać powodom do dyspozycji sumę we frankach szwajcarskich, to umowa nie została wykonana. Kredyt wypłacony został w złotych, a nie we frankach szwajcarskich. W ocenie powodów w niniejszej sprawie nie znajdują zastosowania przepisy ustawy antyspredowej. ( pismo procesowe - k. 293-325)
(34) Ustosunkowując się do powyższego, pozwany w piśmie złożonym w dniu 12 lutego 2018 roku (data nadania przesyłki poleconej) podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie. Wskazał, że czas oddania środków pieniężnych kredytobiorcom został określony w § 4 ust. 1 i 2 oraz § 5 ust. 2 umowy. Zaprzeczył, aby nie wykonał umowy. (pismo procesowe - k. 331-346; koperta z odciskiem datownika pocztowej placówki nadawczej - k. 384)
(35) W załączniku do protokołu rozprawy z dnia 06 marca 2019 roku powodowie dodatkowo zwrócili uwagę na nierównomierne rozłożenie ryzyka kursowego przejawiające się w przerzuceniu w zasadzie całego tego ryzyka na nich. (załącznik do protokołu rozprawy z dnia 06 marca 2019 roku - k. 412-425v)
(36) Sąd Rejonowy ustalił, co następuje:
(37) Dnia 11 października 2007 roku małżonkowie E. R. i D. R. złożyli w Banku (...) S.A. wniosek o udzielenie kredytu mieszkaniowego Własny K. hipoteczny. Wskazali, że wnioskowana kwota kredytu w PLN wynosi 348.500 zł, a okres kredytowania 30 lat z systemem równych rat (annuiletowe) ze zmienna stopą oprocentowania (LIBOR). W rubryce „wnioskowana waluta kredytu” zaznaczono (...). Zawnioskowali również o prowadzenie dla nich rachunku oszczędnościowo rozliczeniowego dla obsługi kredytu.
(38) Wniosek o udzielenie kredytu zawierał w pkt. 9 oświadczenia, które E. R. w imieniu własnym oraz męża (jako jego pełnomocnik) własnoręcznie podpisała. Oświadczyli w szczególności, iż: 1) nie skorzystali z przedstawionej im w pierwszej kolejności przez (...) S.A. oferty w walucie polskiej i dokonali wyboru oferty w walucie wymiennej, mając pełną świadomość ryzyka związanego z kredytami zaciąganymi w walucie wymienialnej, polegającego na tym, iż: a) w przypadku wzrostu kursów walut podwyższeniu ulega zarówno rata spłaty, jak i kwota zadłużenia wyrażone w walucie poleskiej, b) w przypadku wypłaty kredytu w walucie polskiej, kredyt jest wypłacany po ustalonym przez (...) S.A. kursie kupna dla dewiz (kursy walut zamieszczane są w Tabeli kursów (...) S.A.), c) w przypadku spłaty kredytu w walucie polskiej kredyt jest spłacany po ustalonym przez (...) S.A. kursie sprzedaży dla dewiz (kursy walut zamieszczane są w Tabeli kursów (...) S.A.), 2) zostali poinformowani o ryzyku zmiany stóp procentowych polegającą na tym, iż w przypadku wzrostu stawki referencyjnej podwyższeniu ulega oprocentowanie kredytu, które spowoduje wzrost raty spłaty, 3) ponoszą ryzyko zmiany kursów walutowych oraz zmiany stóp procentowych, 4) zostali poinformowani, iż w przypadku kredytu udzielanego w walucie wymienialnej w rozliczeniach między klientem, a (...) S.A. w obrocie dewizowym stosuje się ustalone przez (...) S.A. kursy walut obcych w złotych (kursy walut
(39) zamieszczane są w Tabeli kursów (...) S.A.). (wniosek o udzielenie kredytu wraz z załącznikami - k. 181-190, 196-197; zgoda współmałżonka i pełnomocnictwo, Rep. A nr 5843/2007 - k. 178-180)
(40) E. R. i D. R. otrzymali w dniu składania wniosku dokument: „Informacja o ryzyku kursowym i ryzyku stopy procentowej dla kredytobiorców zaciągających kredyty hipoteczne”. W treści tej instrukcji podkreślono, że zaciągając zobowiązanie w walucie obcej, kredytobiorcy narażeni są na ryzyko zmiany kursów walutowych. Występowanie ryzyka kursowego sprawia, że zarówno rata spłaty, jak i wysokość zadłużenia tytułem zaciągniętego kredytu przeliczona na PLN na dany dzień podlega ciągłym wahaniom, w zależności od aktualnego kursu waluty. (informacja o ryzyku kursowym (...) – k. 193-195)
(41) E. R. w imieniu własnym oraz męża (jako jego pełnomocnik) w dniu 11 października 2007 roku podpisała oświadczenie o tożsamej treści jak to z pkt. 9 wniosku o udzielenie kredytu. (oświadczenia – k. 191-193)
(42) W dniu 27 listopada 2007 roku (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. oraz małżonkowie E. R. i D. R. zawarli umowę kredytu Własny K. Hipoteczny nr 203- (...), na podstawie której bank zobowiązał się na warunkach określonych w umowie postawić do dyspozycji kredytobiorców kredyt w kwocie 148.060 CHF na zakup na rynku wtórnym lokalu mieszkalnego nr (...), położonego w W. nr 74, wraz z opłatami, z przeznaczeniem na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych (§ 2 pkt 1 umowy).
(43) (...) S.A. miało postawić kredyt do dyspozycji kredytobiorców w terminie do trzech dni roboczych po stwierdzeniu spełnienia przez kredytobiorcę warunków wypłaty określonych w § 4 ust. 1 umowy, tj.: 1) dokonania zabezpieczenia spłaty kredytu w postaci weksla in blanco wraz z deklaracją wystawcy weksli, 2) złożenia oświadczenia o poddaniu się egzekucji na rzecz (...) S.A. na podstawie art. 97 Praw bankowego, 3) dokonania ubezpieczenia kredytowego wkładu finansowego w (...) S.A., 4) opłacenia kosztów oszacowania wartości nieruchomości (150 zł), 5) dostarczenia dla (...) S.A. wypisu umowy zobowiązującej do przeniesienia własności zawartej w formie aktu notarialnego, zawierającego oświadczenie o ustanowieniu hipoteki i wniosek o wpis hipoteki na rzecz (...) S.A., 6) złożeniu dyspozycji spłaty pobierania przez Oddział 1 w S. rat kredytu z rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego kredytobiorcy oraz 8) zaangażowaniu środków własnych w wysokości 36.575 zł. (...) S.A. powiadamia Kredytobiorcę o dniu postawienia kredytu do jego dyspozycji. (§ 4 ust. 1 i 2 umowy).
(44) Wypłata kredytu miała być dokonana jednorazowo, osobom trzecim na rzecz kredytobiorcy, w formie przelewu na wskazany rachunek – zgodnie z pisemną dyspozycją kredytobiorcy, z uwzględnieniem postanowień z § 4 (§ 5 ust. 1 umowy). Całkowita wypłata kredytu nastąpić miała do dnia 31 grudnia 2007 roku (§ 5 ust. 2 umowy). Postanowieniem § 5 ust. 3 umowy strony uzgodniły, że kredyt może być wypłacany: 1) w walucie wymienialnej – na finansowanie zobowiązań za granicą i w przypadku zaciągnięcia kredytu na spłatę kredytu walutowego, 2) w walucie polskiej na finansowanie zobowiązań w kraju. W przypadku wypłaty kredytu w walucie polskiej do wypłaty kredytu stosuje się kurs kupna dla dewiz (aktualna tabela kursów), obowiązujący w (...) S.A. w dniu realizacji zlecenia płatniczego (§ 5 ust. 4 umowy). Z kolei w przypadku wypłaty kredytu w walucie wymienialnej stosuje się kursy kupna/sprzedaży dla dewiz (tabela kursów), obowiązujące w (...) S.A. w dniu zlecenia płatniczego (§ 5ust. 5 umowy).
(45) Zgodnie z przewidzianą w umowie definicją tabela kursów (...) S.A. jest to tabela kursów (...) S.A. obowiązująca w chwili dokonywania przez (...) SA określonych w umowie przeliczeń kursowych, dostępną w (...) S.A. oraz na stronie internetowej (...) S.A. (§ 1 pkt 7 umowy)
(46) W dniu zawarcia umowy stawka referencyjna LIBOR 3M wynosiła 2,7500%, marża wynosiła 1,6300 p.p., a oprocentowanie kredytu wynosiło 4,3800% w stosunku rocznym. (§ 7 ust. 1).
(47) Dla celów ustalenia stawki referencyjnej (...) S.A. miał się posługiwać stawką LIBOR publikowaną odpowiednio o godzinie 11:00 (...) na stronie informacyjnej R., w drugim dniu poprzedzającym dzień rozpoczynający pierwszy i kolejne trzymiesięczne okresy obowiązywania stawki referencyjnej, zaokrągloną według matematycznych zasad do
(48) czterech miejsc po przecinku (§ 6 ust. 3 umowy). Zmiana wysokości stawki referencyjnej LIBOR powoduje zmianę wysokości oprocentowania kredytu o taką samą liczbę punktów procentowych (§ 7 ust 2 umowy).
(49) Kredytobiorcy byli zobowiązany do spłaty całości wynikającego z umowy zadłużenia w terminie do dnia 15 listopada 2037 roku. Do dnia 31 grudnia 2007 roku kredytobiorca korzystał z karencji i spłacał miesięcznie należne (...) S.A. odsetki – od dnia wypłaty do dnia 30 grudnia 2007 roku. Po okresie karencji kredytobiorca spłacał zadłużenie w ratach kapitałowo-odsetkowych annuitetowych (§ 12 umowy).
(50) W § 13 ust. 1 umowy strony postanowiły, że spłata zadłużenia kredytobiorców z tytułu kredytu i odsetek następuje w drodze potrącania przez (...) S.A. swoich wierzytelności z tytułu udzielonego kredytu z rachunku oszczędnościowo- rozliczeniowego kredytobiorców nr (...). Rachunek ten jest prowadzony w PLN. Potrącenie dokonywane miało być 15 dnia każdego miesiąca w wysokości wynikającej z zawiadomienia (§ 12 ust. 3 i 4). Zgodnie § 13 ust. 7 umowy potrącanie środków z rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego w walucie polskiej następuje w wysokości stanowiącej równowartość kwoty kredytu lub raty w walucie wymienialnej, w której udzielony jest kredyt, według obowiązującego w (...) S.A. w dniu wymagalności, kursu sprzedaży dla dewiz (aktualna tabela kursów).
(51) Kredyt uważa się za spłacony jeżeli stan zadłużenia po spłacie ostatniej raty kredytu i odsetek wynosi „zero” albo w jeżeli w wyniku ostatecznego rozliczenia na rachunku wystąpi nadpłata lub niedopłata, wyrażona w walucie polskiej przy zastosowaniu kursu średniego NBP (Tabela kursów (...) S.A.) obowiązującego w dniu wpłaty, nie przekraczająca dwukrotności poleconej przesyłki pocztowej (§ 22 ust. 1 umowy).
(52) Ponadto umowa zawarta przez strony zawierała w § 30 ust. 1 postanowienia informujące kredytobiorcę o ponoszonym przez niego ryzyku: 1) zmiany kursów waluty polegającym na wzroście wysokości zadłużenia z tytułu kredytu oraz wysokości rat kredytu, wyrażonych w walucie polskiej, przy wzroście kursów waluty kredytu, 2) stopy procentowej polegającej na wzroście raty spłaty przy wzroście stawki referencyjnej. W § 30 ust. 2 kredytobiorca został natomiast poinformowany o przysługującym mu przez cały okres kredytowania uprawnieniu do dokonania zamiany waluty oraz związanej z tym możliwości zmiany wysokości zadłużenia z tytułu kredytu wysokości stawki referencyjnej, wysokości marży oraz wysokości rat kredytu. (umowa wraz z załącznikami - k. 64-69v)
(53) Tego samego dnia, w którym zawarto umowę kredytu, tj. 27 listopada 2007 roku, E. i D. R. zlecili dokonywanie automatycznych potrąceń ze środków z ww. rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego ich zobowiązań z tytułu ww. kredytu oraz zobowiązali się zapewniać środki pieniężne na tym rachunku na spłatę tych zobowiązań. (dyspozycja spłat kredytu - k. 90)
(54) W wykonaniu umowy bank - zgodnie z dyspozycją kredytobiorców – w dniu 29 listopada 2007 roku dokonał przelewu na kwotę 312,969,23 zł, stanowiącą równowartość 144.358,50 CHF, zaś pozostałą kwotę 8.185,50 zł, stanowiącą równowartość kwoty 3.701,50 CHF, Bank potrącił tytułem prowizji od udzielonego kredytu zgodnie z wnioskiem oraz § 10 ust. 1 umowy. (dyspozycja wypłaty – k. 201; zaświadczenie - k. 70; k. 65v – umowa; wniosek o udzielenie kredytu wraz z załącznikami - k. 181-190, 196-197)
(55) W okresie od dnia grudnia 2011 roku do grudnia 2013 roku małżonkowie E. i D. R. tytułem spłaty udzielonego kredytu uiścili na rzecz (...) S.A. łącznie kwotę przekraczającą 48.226,20 zł, natomiast w styczniu 2014r. uiścili ratę kredytu wynoszącą 1872,87 zł (okoliczności bezsporne, zaświadczenie – k.70-72; historia rachunku - k. 73-87, 350-359, 364-383)
(56) Kredytobiorcy, działając poprzez pełnomocnika, złożyli w dniu 11 sierpnia 2017 roku do (...) S.A. pismo datowane na dzień 21 lipca 2017 roku, w którym powołując się na nieważność umowy kredytu wzywali Bank do zapłaty kwoty 195.012,53 zł, stanowiącej równowartość środków pieniężnych, pobranych od nich w okresie od grudnia 2007 roku do kwietnia 2017 roku, w terminie 7 dni od dnia doręczenia pisma. (pismo z dnia 21 lipca 2017 roku wraz z prezentatą Banku - k. 88; pełnomocnictwo - k. 89)
(57) Kredytobiorcy dokonali wyboru oferty w walucie wymiennej, albowiem była ona dla nich korzystniejsza, w porównaniu z ofertą w walucie polskiej. Przed zawarciem umowy kredytobiorcy zostali pouczeni o możliwym ryzyku kursowym i w związku z tym wartość wypłaconych środków jak i zwracanych może być różna w zależności od zmiany kursów walut. Wskazano, iż wartości te podawane będą w tabeli banku. (zeznania świadka D. J. – k. 398-399; zeznania E. R. – k. 399-400)
(58) Kredytobiorcy od chwili zawarcia umowy kredytu mieli możliwość dokonywania spłaty kredytu bezpośrednio w walucie frank szwajcarski – mogli do obsługi kredytu wybrać rachunek walutowy (okoliczności bezsporne, § 13 ust. 1 Załącznika nr 2 do pisma okólnego nr (...) Załącznika nr 7 do podprocedury: Zawarcie umowy kredytu albo aneksu k. 209-216).
(59) Sąd ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o dokumenty prywatne wymienione szczegółowo powyżej, które co do prawdziwości i autentyczności nie były kwestionowane przez strony niniejszego procesu.
(60) Sąd dał w całości wiarę zeznaniom powodów jako konsekwentnym, spójnym i wzajemnie się uzupełniającym oraz pozostającym w zgodzie z pozostałym materiałem dowodowym na którym Sąd oparł się w niniejszej sprawie.
(61) Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadka D. J. – pracownika pozwanego, która w sposób spójny i logiczny przedstawiła, jako osoba świadcząca pracę w departamencie odpowiedzialnym za tę kwestię, schemat powstawania u pozwanego przy zawieraniu umów o kredyt. Ponadto, żadna ze stron nie zakwestionowała skutecznie ich wiarygodności. Co istotne zeznania tego świadka znajdowały potwierdzenie w oświadczeniach zawartych w dokumentach podpisanych przez powodów, ale ostatecznie nie miały większego znaczenia dla sprawy.
(62) Sąd natomiast oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego zgłoszony w odpowiedzi na pozew uznając go za nieprzydatny dla rozpoznania niniejszej sprawy. W szczególności wskazać należy, iż abuzywny charakter postanowień umowy badany jest w danej sprawie w ramach kontroli indywidualnej postanowień umowy na chwilę jej zawarcia - bez wpływu na nią pozostaje zatem sposób wykonania umowy przez strony, w tym Bank, a zatem to czy kurs ustalony przez powoda był rynkowym czy też nie, pozostawało bez znaczenia dla rozpoznania sprawy. Wreszcie z przyczyn opisanych poniżej, a odnoszących się do braku możliwości zastąpienia abuzywnych postanowień umowy innymi brak było podstaw do uwzględnienia tego wniosku dowodowego w zakresie dotyczącym ewentualnego przeliczenia przez biegłego zobowiązania powodów według kursu najbardziej adekwatnego według biegłego.
(63) Sąd Rejonowy zważył, co następuje:
(64) Powództwo, jako bezzasadne podlegało oddaleniu.
(65) Podstawę prawną wywiedzionego roszczenia stanowiła dyspozycja art. 410 § 2 k.c. w zw. z art. 405 k.c. Strona powodowa zmierzała bowiem do wykazania, iż świadczenie pobrane przez stronę pozwaną od powoda jest tzw. świadczeniem nienależnym, czego konsekwencją było powstanie zobowiązania po stronie pozwanego banku do jego zwrotu. Zgodnie z treścią art. 405 k.c. kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości. Natomiast zgodnie z przepisem art. 410 k.c. przepis ten stosuje się w szczególności do świadczenia nienależnego. Definicję świadczenia nienależnego ustawodawca zawarł w treści § 2 przywołanego przepisu, zgodnie z którym świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia.
(66) Mając na względzie materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej sprawie oraz poczynione na jego podstawie ustalenia faktyczne, Sąd uznał, że brak było podstaw do stwierdzenia, iż kwota objęta pozwem - część zapłaconych przez powodów na rzecz pozwanego rat kredytu w złotych - została nienależnie pobrana przez pozwanego, a tym samym żądania jej zwrotu na podstawie ww. przepisów za zasadne. W ocenie Sądu postanowienia umowy, na
(67) podstawie których pozwana pobrała od powoda sporną kwotę, nie wyczerpują bowiem dyspozycji art. 3851 § 1 k.c.,
(68) ani też umowa zawarta przez strony nie była, jak twierdzili powodowie, nieważna z mocy art. 58 k.c. ani też sprzeczna z naturą stosunku – art. 3531 k.c.
(69) Sąd nie podzielił stanowiska powodów, którzy twierdzili, że łącząca strony umowa jest nieważna z powodu naruszenia zasady walutowości. Zdaniem powodów, ze spornej umowy nie wynika jakakolwiek podstawa do dokonywania między bankiem a kredytobiorcami rozliczenia (które należy rozumieć jako wypłatę przedmiotu zobowiązania pieniężnego) zobowiązania w postaci kredytu w walucie (...). Argumentacja powodów jest błędna, ponieważ zawarcie między stronami umowy, na podstawie której bank udzielił powodom kredytu w walucie (...), podpada pod definicję obrotu wartościami dewizowymi, określoną w art. 2 ust. 1 pkt 18 ustawy z 27 lipca 2002 Prawo dewizowe (Dz.U. Nr 141, poz. 1178). Zgodnie z tym przepisem, obrotem takim jest zawarcie umowy lub dokonanie innej czynności prawnej, powodującej lub mogącej powodować dokonywanie w kraju między rezydentami lub między nierezydentami rozliczeń w walutach obcych albo przeniesienie w kraju między rezydentami lub między nierezydentami własności wartości dewizowych, a także wykonywanie takich umów lub czynności. Obrotem dewizowym jest więc samo zawarcie umowy powodującej dokonywanie rozliczeń w walutach obcych, bez względu na to czy strony faktycznie przeniosły między sobą własność takich środków pieniężnych. W świetle art. 3 ust. 1 Prawa dewizowego, wyrażającego zasadę swobody dewizowej, umowa stron nie naruszała zasady walutowości.
(70) Przechodząc do oceny ważności umowy stron przez wzgląd na zawarte w niej postanowienia § 5 ust. 4 oraz § 13 ust. 7, regulujące zasady wypłaty kredytu w złotówkach według określanego przez bank kursu kupna (...) oraz spłaty kredytu w złotówkach według bankowego kursu sprzedaży (...), trzeba przypomnieć, że pozwany zobowiązał się w umowie oddać do dyspozycji powodów kwotę 148.060 CHF (§ 2 ust. 1), która miała zostać wypłacona w walucie polskiej (§ 5 ust. 3 pkt 2), a wartość kredytu w złotych wyliczona w oparciu o kurs kupna dla dewiz, określony w aktualnej tabeli kursów, obowiązujący w banku w dniu realizacji zlecenia płatniczego (§ 5 ust. 4). Należy stwierdzić, że Sąd podziela przeważającą linię orzeczniczą, zgodnie z którą konstrukcja umowy kredytu, w której kwota kredytu jest wyrażona w walucie (...), ale wypłata kredytu następuje w złotych jest dozwolona na gruncie zasady swobody umów
(71) (art. 3531 k.c.). Nie ulega wątpliwości, że wykonanie tak skonstruowanego zobowiązania wymaga zastosowania kursu wymiany walut. W umowie stron zostało zastrzeżone, że znajdzie tu zastosowanie kurs kupna, który pozwany ustala co najmniej raz dziennie, podaje do publicznej wiadomości i stosuje we wszystkich nienegocjowanych rozliczeniach ze swoimi kontrahentami. W konsekwencji należy stwierdzić, że jest to kurs uniwersalny w stosunkach cywilnoprawnych pozwanego, a nie tworzony wyłącznie na użytek jednego zobowiązania. Z tego powodu jego zastosowanie do przeliczeń waluty kredytu, udzielonego przez pozwanego, na walutę wypłaty tego kredytu nie stoi w sprzeczności z naturą stosunku kredytu oraz zasadami współżycia społecznego. Zdaniem Sądu strony stosunku cywilnoprawnego mogą się umówić, że w ramach tego stosunku będą dokonywać rozliczeń walutowych na podstawie kursów określonego banku. Nie zmienia tej oceny okoliczność, że tenże bank jest jednocześnie stroną stosunku cywilnoprawnego.
(72) Powodowie nie kwestionowali tego, że stosowane przez banki kursy walut są ustalane na podstawie kursów rynkowych i same współtworzą rynek, o czym świadczy fakt, że na podstawie stosowanych przez banki kursów NBP określa kursy walut.
(73) Zatem postanowienie § 5 ust. 4 umowy nie czyni umowy stron nieważną. Podobnie rzecz się ma w odniesieniu do § 13 ust. 7 umowy, który przewiduje spłatę kredytu w walucie polskiej w wysokości stanowiącej równowartość kwoty kredytu lub raty w walucie wymienialnej, w której udzielony jest kredyt, według obowiązującego w banku w dniu wymagalności kursu sprzedaży dla dewiz (aktualna tabela kursów). Wskazać należy, że tabele kursowe banku stanowiące punkt odniesienia dla denominacji są realizacją obowiązku banku wynikającego z art. 111 ust. 1 pkt 3 prawa bankowego z dnia 29 sierpnia 1997 roku, zgodnie z którym bank jest obowiązany ogłaszać w miejscu wykonywania czynności, w sposób ogólnie dostępny stosowane kursy walutowe. Co istotne, jak już o tym była mowa, tabela kursowa banku obowiązuje go nie tylko na potrzeby waloryzacji kredytów denominowanych, czy też indeksowanych w walucie obcej, lecz także w zakresie pozostałych czynności bankowych zależnych od kursu walutowego, czy związanych z obrotem walutą. Tym samym nie ulega dla Sądu wątpliwości, że bank zmuszony jest do dostosowania się do czynników umożliwiających konkurencję na tym tle w stosunku do pozostałych podmiotów rynku finansowego i odzwierciedlać
(74) realne tendencje rynkowe. Oznacza to, że kryteria, które ostatecznie decydują o kursie ogłoszonym w tabeli, nie pozostają tylko w gestii banku, natomiast twierdzenie powodów, że zapis umowny odsyłający do omawianych mierników denominacji daje pole dla nieakceptowalnej dowolności banku w kształtowaniu obowiązków konsumenta, jest nieuprawnione.
(75) Zgodnie z art. 354 k.c. dłużnik powinien wykonywać zobowiązanie zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego, a jeżeli istnieją w tym zakresie ustalone zwyczaje – także w odpowiadający tym zwyczajom. W taki sam sposób powinien współdziałać przy wykonywaniu zobowiązania wierzyciel. Należy wyraźnie stwierdzić, że powodowie dokonali świadomie wyboru kredytu i jego warunków, które to w chwili zawierania umowy niewątpliwie były dla nich korzystne. Dopiero z perspektywy czasu ocenili, wobec wzrostu kursu franka szwajcarskiego, że ostatecznie zawarcie umowy o kredyt denominowany nie było dla nich korzystne, jednakże w ocenie Sądu sytuacja ta nie była wynikiem naruszenia dobrych obyczajów przy zawieraniu umowy kredytu. Niewątpliwie ryzyko jest zawsze wpisane w tego rodzaju transakcje z uwagi na wahania kursów walut, co jednak nie daje podstaw do uznania w efekcie postanowień umownych jako naruszających dobre obyczaje czy też uzasadnione interesy strony.
(76) Za niezasadny Sąd uznał również zarzut naruszenia art. 3581 § 5 k.c., który w ocenie powodów wprowadza zakaz umownej waloryzacji świadczenia kredytobiorcy. Zgodnie z art. 3581 § 5 k.c. przepisy § 2 i § 3 nie uchybiają przepisom
(77) regulującym wysokość cen i innych świadczeń pieniężnych. Według art. 3581 § 2 strony mogą zastrzec w umowie, że wysokość świadczenia pieniężnego zostanie ustalona według innego niż pieniądz miernika wartości. Natomiast § 3 tego przepisu stanowi podstawę sądowej waloryzacji świadczeń. W ocenie Sądu przepis art. 69 pr. bankowego nie należy do przepisów określających w sposób sztywny wysokość świadczenia pieniężnego, w szczególności świadczenia kredytobiorcy, tj. kwoty kredytu, którą powinien zwrócić w wykonaniu zobowiązania wynikającego z umowy kredytu.
(78) Z tego względu waloryzacja umowna tego świadczenia była dopuszczalna na podstawie art. 3581 § 2 k.c. Przyjęcie za miernik waloryzacji waluty obcej nie stanowiło również naruszenia bezwzględnie obowiązujących przepisów ani zasad współżycia społecznego. Za dopuszczalnością kredytów indeksowanych, a więc zbliżonych w konstrukcji do kredytu denominowanego w walucie obcej, opowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z 22 stycznia 2016 roku (I CSK 1049/14, L.). W jego uzasadnieniu wyjaśnił, że „umowa kredytu indeksowanego” mieści się, w konstrukcji ogólnej
(79) umowy kredytu bankowego i stanowi jej możliwy wariant (art. 3531 k.c. w zw. z art. 69 pr. bankowego). W ocenie Sądu mieści się w swobodzie umów taka konstrukcja umowy kredytu, w której wypłata kredytu następuje w innej walucie, aniżeli kwota kredytu (tak m.in. wyrok Sądu Najwyższego z 14 lipca 2017, sygn. akt II CKS 803/16). Użyte w przepisie art. 69 ust. 1 prawa bankowego sformułowanie „oddać do dyspozycji” oznacza udzielenie kredytu w określonej kwocie środków pieniężnych. Sposób udostępnienia tych środków kredytobiorcy nie stanowi o istocie umowy kredytu i może być dowolnie ukształtowany w umowie. Jeżeli umowa nie przewiduje sposobu przekazania kredytobiorcy oddanych mu do dyspozycji środków, bank ma obowiązek spełnić świadczenie z zachowaniem reguł, określonych w przepisie art. 354 § 1 k.c. 

(79a) Jeżeli strony umówią się, że kredyt, udzielony w walucie obcej, zostanie wypłacony w złotówkach, to jest to - podobnie jak sposób udostępnienia kredytu - postanowienie przedmiotowo nieistotne umowy kredytu walutowego. Jeśli takiego postanowienia w umowie zabraknie, bank będzie miał obowiązek wypłacić kredyt w walucie kredytu.

(80) Waloryzacja umowna przy zastosowaniu jako jej miernika waluty obcej wyraża się w tym, że kredytobiorca zwraca kredytodawcy wykorzystaną sumę kredytu, przy czym w związku z kursem waluty obcej suma ta może być wyższa odpowiednio do relacji do waluty obcej. Suma wykorzystana w dniu wykonywania umowy kredytu może mieć bowiem inną wartość rynkową w wyniku waloryzacji walutowej. Zatem kredytobiorca może być zobowiązany do zwrotu bankowi sumy pierwotnie wykorzystanego kredytu (w chwili wykonania umowy przez bank), ale taka wykorzystana suma (w całości lub części) może mieć inną (wyższą) wartość rynkową w okresie spłaty kredytu. Błędnie zatem, w ocenie Sądu, strona powodowie wywodzą, że waloryzacja ma charakter jednokierunkowy, ponieważ górna granica zobowiązania kredytobiorcy wyrażona sumą kapitału pozostałego do spłaty w walucie obcej jest stała. Należy wskazać, że zmienna jest jej wartość rynkowa w zależności od kursu waluty obcej, co jest istotą waloryzacji i przeczy tezie o
(81) jednokierunkowym jej charakterze i wywodzonej z tego sprzeczności umowy z zasadami współżycia społecznego (art. 58 § 2 k.c.), czy też sprzeczności z naturą stosunku prawnego – art. 3531 k.c.
(82) Co do zarzutu powodów, że w przedmiotowym kredycie nie określono czasu, w którym bank miał oddać do dyspozycji środki pieniężne (pismo powodów z dnia 22 stycznia 2018. k. 314v), stwierdzić należy, że to jak został w § 4 i 5 umowy kredytu ukształtowany mechanizm oddania do dyspozycji i wypłaty kredytu nie sprawia, że zapisy te są sprzeczne z art. 69 ust. 1 prawa bankowego w zakresie określenia trwania umowy kredytowej. W ocenie Sądu stanowisko powodów należy uznać za zbyt restrykcyjne – formalistyczne. W omawianej umowie określono warunki na jakich (...) S.A. miało postawić kredyt do dyspozycji kredytobiorców (w terminie do trzech dni roboczych po stwierdzeniu spełnienia przez kredytobiorcę warunków wypłaty określonych w § 4 ust. 1 umowy) oraz określono, że całkowita wypłata kredytu nastąpić miała do dnia 31 grudnia 2007 roku, a kredytobiorcy byli zobowiązany do spłaty całości wynikającego z umowy zadłużenia w terminie do dnia 15 listopada 2037 roku. W ocenie Sądu strony miały prawo w ten sposób oznaczyć czas trwania umowy kredytowej i zostały spełnione przesłanki z art. 69 ust. 1 prawa bankowego.
(83) Reasumując powyższe rozważania, należy stwierdzić, że zawarta przez strony umowa kredytu nie jest bezwzględnie nieważna, ponieważ nie narusza przepisów prawa ani zasad współżycia społecznego ani też nie jest sprzeczna z naturą umowy kredytu.
(84) Zgodnie z przepisem art. 3851 § 1 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. W orzecznictwie wskazuje się, że zachodzi ona wówczas, kiedy nie można się spodziewać, iż konsument zgodziłby się na sporne postanowienie w drodze indywidualnych negocjacji.
(85) Rażące naruszenie interesów konsumenta polega na nieusprawiedliwionej dysproporcji praw i obowiązków stron umowy na niekorzyść konsumenta. Niewątpliwie powołane postanowienia nie stanowią głównych świadczeń stron, bo do tych należą udzielenie powodom przez pozwanego kredytu w walucie frank szwajcarski w określonej kwocie oraz zobowiązanie powodów do zwrotu tej kwoty pozwanemu.
(86) Na początek należy przyjąć założenie, że postanowienia § 5 ust. 4 oraz § 13 ust. 7 zawartej między stronami umowy
(87) nie były między nimi negocjowane. Pozwany nie wykazał tezy przeciwnej, czego wprost wymaga przepis art. 3851 § 3 k.c. Nie były też negocjowane postanowienia dotyczące wypłaty kredytu w polskich złotych (§ 5 ust. 3 pkt 2 umowy). Pozwany twierdził, że powodowie mogli od początku spłacać kredyt we frankach szwajcarskich zakładając konto walutowe do obsługi kredytu. Okoliczność ta wynika z § 13 ust. 1 Załącznika nr 2 do pisma okólnego nr (...) Załącznika nr 7 do podprocedury: Zawarcie umowy kredytu albo aneksu k. 209-216 dołączonym przez stronę pozwaną do odpowiedzi na pozew, gdzie we wzorze umowy wymienione są trzy rodzaje rachunków, w tym ten walutowy.
(88) Zdaniem Sądu postanowienia zawarte w § 5 ust. 4 oraz § 13 ust. 7 przedmiotowej umowy kredytowej w zakresie w jakim przewidują przeliczanie należności kredytowych według kursów ustalonych w tabeli sporządzanej przez pozwany Bank nie kształtują praw i obowiązków powodów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i nie naruszają rażąco ich interesów. Trzy argumenty zadecydowały o takiej, a nie innej ocenie Sądu.
(89) Po pierwsze, fakt że powodowie mogli już od chwili zawarcia umowy, czyli jeszcze przed wejściem w życie tzw. ustawy „antyspreadowej”, celem jego obsługi, założyć konto walutowe i spłacać kredyt bezpośrednio w walucie frank szwajcarski, co sprawiłoby, że problem przeliczania należności kredytowych według kursów ustalonych w tabeli sporządzanej przez pozwany Bank w ogóle by nie zaistniał. A zatem, w ocenie Sądu nie można mówić o naruszeniu interesów, tym bardziej rażącym narażeniu interesów konsumentów w sytuacji, gdy mogli oni uniknąć spłacania rat kredytu według kursów ustalanych w oparciu o tabele pozwanego banku, a ostatecznie nie uczynili tego. Należy pamiętać, że rażące ruszenie interesów konsumenta to naruszenie ewidentne, widoczne „na pierwszy rzut oka”, takie
(90) na które z pewnością konsumenci nie zgodziliby się w drodze indywidualnych negocjacji. Z dowodów zgromadzonych w aktach nie wynika, by od chwili zawarcia powodowie w ten sposób oceniali omawiane zapisy.
(91) Po drugie, wszystkie argumenty opisane we wcześniejszej części uzasadnienia wskazujące na to, że pozwany bank nie mógł dowolnie ustalać wartości kupna i sprzedaży waluty frank szwajcarski w publikowanych przez siebie tabelach, które stanowiły o braku nieważności umowy kredytu są podstawą wniosku, że klauzula zapisana w umowie w § 5 ust. 4 oraz § 13 ust. 7 w zakresie w jakim przewiduje przeliczanie należności kredytowych według kursów ustalonych w tabeli sporządzanej przez pozwany Bank świadczą również o tym, że w niniejszym przypadku nie mieliśmy do czynienia z klauzulami niedozwolonymi.
(92) Po trzecie zauważyć należy, że niniejsze powództwo zostało wytoczone po ponad dziewięciu latach od chwili zawarcia umowy kredytu, co uprawnia do konstatacji, że to nie kwestia istnienia spornych zapisów była kluczową determinantą wytoczenia powództwa, a czynniki ekonomiczne związane ze wzrostem wartości waluty frank szwajcarski. Gdyby zapisy umowy dotyczące przeliczania należności kredytowych według kursów ustalonych w tabeli sporządzanej przez pozwany Bank faktycznie rażąco naruszały interesy powodów, to logiczne jest że powinni oni znacznie wcześniej, już po kilku uiszczonych ratach kredytu wystąpić do banku ze stosownymi roszczeniami.
(93) Należy jeszcze rozważyć czy okoliczności zawarcia spornej umowy pozwalają uznać, że pozwany w odpowiedni sposób przedstawił powodom konsekwencje wzięcia na siebie ryzyka kursowego. W ocenie Sądu w wypadku umowy stron, wystarczające było uświadomienie powodom, że zmiana kursów walutowych będzie miała wpływ na wysokość zadłużenia z tytułu kredytu oraz wysokości rat kredytu, a ryzyko tej zmiany będą musieli ponieść. Przy współczesnym dostępie do Internetu (również w 2007r.) właściwie poinformowany oraz dostatecznie uważny i rozsądny przeciętny konsument potrzebuje kilkunastu minut, żeby znaleźć wykres kursów interesującej o waluty na kilkanaście lat wstecz albo skorzystać ze strony NBP i samodzielnie przeanalizować historyczne dane, sięgające lat transformacji ustrojowej i uwolnienia kursów walut. W ocenie Sądu od przeciętnego konsumenta można wymagać, żeby zdawał sobie sprawę, że wartość waluty obcej, w której zaciąga zobowiązanie, może znacząco wzrosnąć w przeciągu stosunkowo krótkiego czasu i powinien dogłębnie przeanalizować skutki ekonomiczne zaciągnięcia zobowiązania w tej walucie.
(94) Mając na względzie wszystko co zostało stwierdzone powyżej Sąd uznał, iż w okolicznościach niniejszej sprawy bezzasadne okazało się stanowisko powoda co do niewiążącego charakteru zakwestionowanych postanowień umownych i możliwości przypisania świadczeniu uzyskanemu przez stronę pozwaną na ich podstawie jako nienależnego, a tym samym z mocy art. 405 k.c. w zw. z art. 410 k.c. podlegającemu zwrotowi. W efekcie zgłoszony przez pozwanego zarzut przedawnienia nie miał znaczenia dla rozpoznania sprawy. Wskazania wymaga jednak, iż zastosowanie do roszczenia powodów, gdyby okazało się zasadne, znajdowałby 10-letni okres przedawnienia.
(95) Wobec powyższego Sąd orzekł jak w pkt 1) wyroku.
(96) O kosztach postępowania (pkt. II sentencji wyroku) Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z wyrażoną w nim zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. W niniejszej sprawie powództwo zostało oddalone w całości, stosownie do czego obowiązkiem zwrotu kosztów procesu poniesionych przez przeciwnika zostali obciążeni powodowie. Na zasądzoną z tego tytułu kwotę składają się: opłata od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika powoda w kwocie 3600 zł. Koszty zastępstwa procesowego Sąd ustalił w oparciu o treść § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804).
(97) Z/ (...)