VI ACa 1712 - uzasadnienie ustne wyroku

VI ACa 1712

millenium
umowa nieważna
Apelacja od: http://orzeczenia.warszawa.so.gov.pl/content/$N/154505000000903_III_C_000299_2015_Uz_2017-10-11_001

(1) [Sędzia]: Będzie ogłoszony wyrok, którego należy wysłuchać w postawie stojącej
(2) 02:08 [Sędzia]: Wyrok w imieniu Rzeczpospolitej Polskiej: 02:11 Dnia 10.07.2019 r. sąd apelacyjny w Warszawie w 6, wydziale cywilnym w składzie tu obecnym, 02:19 po rozpoznaniu w dniu 26.06.2019r, w Warszawie na rozprawie z powództwa (...) 02:28 przeciwko bankowi Millenium S. A. w Warszawie o zapłatę na skutek apelacji pozwanego od wyroku sądu okręgowego w Warszawie 02:35 dnia 17.05.2017r. sygnatura III C 299/15
(3) 02:44 punkt 1. oddala apelację punkt 2. zasądza dla pozwanego banku Millenium S. A. z siedzibą w Warszawie 02:49 na rzecz powódki (...) kwotę 8100zł pokrywając zwrot kosztów postępowania apelacyjnego.
(4) 02:57 Proszę usiąść, sędzia sprawozdawca przedstawi uzasadnienie tego wyroku.
(5) 03:02 Apelacja pozwanego okazała się w całości bezzasadna zdaniem sądu odwoławczego
(6) 03:06 Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutu naruszenia prawa procesowego uznać należy, 03:11 że zarzut naruszenia to było 328 paragraf 2 kodeksu postępowania cywilnego jest niezasadny 03:18 choć trafnie się wytyka sądowi okręgowemu, że zamiennie odnośnie do umowy używa stwierdzenia o jej nieważności, czy też niedokonalności
(7) 03:27 Sąd okręgowy uznał zawartą umowę kredytu za umowę hybrydową 03:33 tj. taką, która nie była przewidziana w regulacji w prawie bankowym, obowiązującym w czasie jej zawarcia 03:38 mimo to uznał, że nie czyniło to tej umowy nieważną, jako sprzeczną z art. 69 prawa bankowego w związku z art. 58 kodeksu cywilnego.
(8) 03:50 W dalszej części rozważań sąd okręgowy uznał, że w świetle zasady swobody umów uregulowanej w art. 353 z indeksem 1 kodeksu cywilnego 04:00 umowa taka była dopuszczalna.
(9) Były jednak wątpliwości, że sąd okręgowy uznał że umowa jest nieważna i nie może być kontynuowana 04:09 ale z innych przyczyn niż wskazywane przez stronę powodową tzn. nie uznał, że jest ona sprzeczna z prawem i zasadami współżycia społecznego.
(10) 04:19 W konsekwencji zarzut postawiony w apelacji naruszenia art. 328 kdk bezwzględnie jest taki 04:26 zaskarżono wyrok sądu pierwszej instancji, poddaje się bowiem kontroli instancyjnej.
(11) 04:32 Brak jest także podstaw do podzielenia pozostałych zarzutów naruszenia prawa procesowego 04:37 w szczególności sąd okręgowy trafnie oddaje wniosek dochodowy zeznań świadków 04:42 mimo, że okoliczności na które mieli oni zeznawać nie były istotne dla rozstrzygnięcia.
(12) 04:50 Mechanizmy obowiązujące pozwany bank w zakresie praktyki udzielania kredytów czy też ustalania wartości tabeli kursów walut obcych 04:57 nie odnosiły się do faktów istotnych dla rozstrzygnięcia tej sprawy.
(13) 05:02 To samo dotyczy oddalenia wniosku z opinii biegłego z dziedziny bankowości na okoliczność wysokości kursów kupna i sprzedaży stosowany przez banki w Polsce 05:13 i na okoliczność czy odbiegały one od głosów pozwanego banku 05:17 W związku z tym sąd apelacyjny, stan faktyczny ustalony przez sąd okręgowy uznaje za prawidłowo ustalony 05:24 i jest on zaakceptowany w całości przez sąd odwoławczy 05:28 Sąd okręgowy uznał przy tym prawidłowo, że umowa została zawarta przez powódkę jako konsumenta 05:35 i dlatego też zastosowanie do jej oceny mają przepisy dotyczące ochrony konsumentów.
(14) 05:40 Zgodnie z artykułem 385 z indeksem 1 paragraf 1 kodeksu cywilnego, postanowienia umowy zawierane z konsumentem nie uwzględniają indywidualnie 05:51 nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy 05:59 nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron w tym cena, rutyna płacenia 06:05 jeżeli zostały sformułowanie w sposób jednoznaczny.
(15) Jeżeli postanowienie umowy nie wiąże konsumenta z stroną związaną umową pozostaje w zakresie 06:15 I ten wskazany przepis aż do art. 385 z indeksem k został wprowadzony do kodeksu cywilnego zgodnie z ustawą z dnia 02.3.2000r. 06:24 o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez produkty niebezpieczne, w celu transpozycji do prawa polskiego 06:34 postanowień dyrektywy nr 93/13/ewg z 5 kwietnia 1993r. o nieuczciwych warunkach w umowach konsumenckich, które stanowią w obowiązującym prawie 06:46 w związku z tym o ochronie konsumenckiej przed wykorzystywaniem przez przedsiębiorców silniejszej pozycji kontaktowej związanej z możliwością 06:55 jednostronnego kształtowania treści wynoszących strony umów w tym zastrzegania także klauzul niekorzystnych dla konsumenta
(16) 07:03 Powyższe musi rodzić określone konsekwencje dla wykładni lub wskazania przepisów, celem bowiem dyrektywy jest zapewnienie wysokiego poziomu ochrony praw konsumentów 07:13 uznawanych z reguły za słabszą i gorzej poinformowaną stronę umowy zawartej z profesjonalistą.
(17) 07:20 Nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. 07:27 W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przyjętej z wzorca umowy, zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta 07:35 co określa paragraf 3 art. 385 kodeksu cywilnego.
(18) 07:40 Ciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie, spoczywa na tym, kto się na ten tak powołuje.
(19) 07:48 Ocenę natomiast zgodności postanowienia umowy z dobrymi obyczajami, dokonuje się według stanu z chwili zawarcia umowy 07:54 biorąc pod uwagę jej treść, okoliczność zawarcia oraz uwzględniając umowy pozostające w związku z umową obejmującą postanowienia będące przedmiotem oceny 08:06 w tej sprawie brak indywidualnego uzgodnienia, kwestionowanie przez sprawę powodową postanowień umowy dot. indeksacji 08:13 wynika z samego charakteru zawartej umowy, została ona oparta o treść stosowanego przez bank wzorca umowy oraz regulaminu.
(20) 08:23 Taki sposób zawierania umowy z reguły wyklucza możliwość indywidualnego wpływania przez konsumenta na treść powstałego w ten sposób stosunku prawnego 08:34 oczywiście poza ustaleniem kwoty kredytu oraz ewentualnie wysokości oprocentowania 08:40 brak indywidualnego uzgodnienia treści umowy znajduje potwierdzenie w tej sprawie w zebranych dowodach.
(21) 08:46 Trzeba przy tym wyraźnie podkreślić, że ten wpływ konsumenta na kształtowanie treści umowy musi mieć charakter realny 08:55 a nie tylko teoretyczny
(22) 08:57 Z dokonanych i niekwestionowanych ustaleń wynika, że powódka zawarła umowę kredytu, w związku z którą bank zobowiązał się do dyspozycji kredytobiorcy 09:07 początkowo kwotę 363000zł, następnie zwiększoną do kwoty 453600zł, przy czym zastrzeżono, że kredyt jest indeksowany do waluty obcej- Franka szwajcarskiego.
(23) 09:21 Nie można zatem podzielić zarzutów pozwanej, że kredyt miał charakter walutowy. Gdyby tak istotnie było, to 09:27 żeby kredyt miał charakter walutowy, to nie można było do odnosić wypłaconych transz kredytów 09:32 do waluty obcej i spłacanych rat kredytu do waluty obcej.
(24) 09:35 Zgodnie z paragrafem 2. umowy, każda transza kredytu podlegała innych stacji do waluty franka szwajcarskiego, po przeliczeniu wypłaconych transzy wg kursu kupna waluty franka szwajcarskiego 09:49 określonego w tabeli kursów walut obcych 09:52 obowiązującego u kredytodawcy w dniu uruchomienia danej transzy. 09:56 Zgodnie natomiast z dalszymi postanowieniami umowy raty spłaty kredytu zostały wyliczone przy zastosowaniu kursu sprzedarzy franka szwajcarskiego 10:05 na podstawie tabeli kursów walut obcych obowiązującej u pozwanego w trakcie spłaty danej raty.
(25) 10:12 Wskazać trzeba, że możliwość zakwalifikowania bez takiej umowy za abuzywny wymaga w pierwszej kolejności 10:21 zakwalifikowania ich albo jako postanowienia, które nie określa głównych świadczeń stron albo jako postanowienie, które określa główne świadczenia stron 10:30 w tym cena lub wynagrodzenie, które nie zostały sformułowane w sposób jednoznaczny 10:35 Sąd apelacyjny w tym składzie nie podziela poglądów wyrażonych w orzecznictwie sądu najwyższego 10:40 na gruncie poddanej pod osąd umowy kredytu, że klauzula indeksacyjna zawarta w umowie kredytowej nie może być uznana 10:48 za określającą główne świadczenie stron.
(26) Ma na nowo kształtować zgodnie z tym orzecznictwem jedynie dodatkowy umowny 10:57 mechanizm indeksacji głównych świadczeń stron.
(27) 11:00 Postanowienia dot. indeksacji stron według sądu apelacyjnego, stanowiły element określający wysokość transzy kredytobiorcy.
(28) 11:08 Mechanizm przeliczenia kwoty kredytu ze złotych na walutę obcą, a następnie nakazywały ustalenie wysokości świadczenia kredytobiorcy w walucie obcej.
(29) 11:18 Zarówno jako spłaty kapitału jak i spłaty odsetek.
(30) 11:22 Zatem postanowienia dot. indeksacji nie ograniczały się jedynie do posiłkowego, jakiegoś dodatkowego określenia sposobu zmiany wysokości świadczenia 11:31 kredytobiorcy na przyszłość ale świadczenia te w skrócie określały.
(31) 11:38 Zgodnie bowiem z artykułem 69 ust. 1 prawa bankowego przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie 11:49 kwotę środków pieniężnych, z przeznaczeniem na ustalony cel. 11:53 a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej, na warunkach określonych w umowie, zwrotu wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami 12:02 po skończonych terminach spłaty oraz prowizji od udzielonego kredytu
(32) 12:05 z powołanego przepisu wynika zatem, że obowiązek zwrotu kwoty kredytu wraz z odsetkami stanowi główne świadczenie kredytobiorcy
(33) 12:14 skoro postanowienia indeksacji naruszały wprost świadczenia kredytobiorcy w postaci spłaty kapitału i zapłaty odsetek, to nie można uznać, że nie odnoszą się one do głównych świadczeń stron
(34) 12:27 taki pogląd trafnie przyjął sąd najwyższy w wyroku z dnia 4.04.2019r. syng. akt 3CSK 159/17 12:40 wskazać także trzeba, że umowa pozostanie umową, kredyt indeksowany zarówno w przypadku zastosowania kursu ustalonych samodzielnie przez bank 12:48 tak jak jest w prawie, jak też w przypadku zastosowania kursów rynkowych czy też średniego kursu banku centralnego
(35) 12:56 w rozpoznawanej sprawie powódka zakwestionowała skutecznie cały mechanizm indeksacji, a nie tylko postanowienia regulujące sposób określenia kursu walut obcych ustalanych przez podany bank 13:09 klauzule odnoszące się do zasad obliczania kredytu i napisanej indeksacji, zostały uznane za abuzywne przez sąd ochrony konkurencji i konsumentów
(36) 13:17 w wyroku z 14.12.2010r. który został utrzymany, sąd apelacyjny oddaje apelację od tego wyroku, wyrokiem z 21.10.2011r. 13:30 wyroki te zostały wydane w ramach kontroli abstrakcyjnej z tym, że została ta kontrola abstrakcyjna dokonana przeciwko pozwanemu 13:42 pozwanemu bankowi Millenium bank S. A.
(37) 13:46 Postanowienia uznane w tamtym postępowaniu dot. kontroli abstrakcyjnej za abuzywny mają tożsamą treść co [...] 13:55 z art. 479 z indeksem 43 karta c wynikało, że za pomocą wyroków sądu ochrony konkurencji i konsumentów o uznanie postanowień umownych za niedozwolone 14:05 na skutek wobec osób trzecich od chwili wpisania do rejestru klauzul niedozwolonych
(38) 14:11 przepis ten wprawdzie utracił moc, jednak zgodnie z art 9 z dnia 09.8.2012r. 14:17 o obwinianie lub skargę o ochronie konkurencji i konsumentów oraz niektórych innych ustaw w odniesieniu do postanowień wzorcowych, które zostało wpisane do rejestru 14:27 wzorców umów uznane za niedozwolone, stosuje się przepisy w dotychczasowym brzmieniu, nie dłużej niż 10 lat od dnia wejścia w życie tej ustawy.
(39) 14:37 oznacza to w konsekwencji, że sąd okręgowy trafnie przepis ten w tej sprawie zastosował 14:44 trafna była przy tym ocena sądu okręgowego, że jest sprawdzany tym orzeczeniem jako [...]
(40) 14:50 Przedsiębiorca przeciwko któremu [..] by była sądu ochrony konkurencji i konsumentów, musi bowiem liczyć się z tym, że w każdym indywidualnym sporze z [...] konsumentów, którzy 15:00 zawarli z tym przedsiębiorcą umowę, do której stosuje się taki wzorzec umowy może powoływać się na preiducjalny skutek tego odwołania 15:09 co oznacza, że sąd będzie musiał uznać takie postanowienie za niedozwolone.
(41) W tym znaczeniu kontrola indywidualna postanowień umowy napisanej w sposób niedozwolony 15:20 jest wyłączona, ponieważ naruszałaby regulacje zawartą w art. 479 z indeksem 43, co w konsekwencji oznacza że wskazane postanowienia umowy muszą być uznane za sprzeczne z dobrymi obyczajami 15:33 i rażąco naruszające interes konsumenta, za takie bowiem uznał już je sąd ochrony konkurencji i konsumentów 15:41 ocena sporna postanowień umownych odnoszących się do głównych świadczeń strony, a za takie sąd uznał te postanowienie dotyczące indeksacji 15:51 prowadzi do konstatacji, że muszą one być sformułowane w sposób jednoznaczny
(42) 15:55 W tej rozpoznawanej sprawie przewija się bowiem znana była suma pieniężna i była ona wyrażona w złotych 16:02 dla potrzeb rozliczeniowych wykorzystano określony w świadczeniu walucie obcej tj. walucie franku szwajcarskim, postanowienia dotyczące 16:12 indeksacji powodowały wyrażenia wysokości zobowiązania konsumenta w walucie obcej, której kurs podlegał nieograniczonym zmianom.
(43) 16:20 W umowie jednak nie zagwarantowano żadnych mechanizmów, które mogłyby ograniczyć ryzyko ponoszone przez konsumenta.
(44) 16:28 W konsekwencji skutkiem wyrażenia wysokości zobowiązania konsumenta w walucie obcej jest nierównomierne rozłożenie ryzyka ponoszonego przez strony 16:39 w związku z zawarciem umowy. 16:41 [...] jest obciążony w tym wypadku konsument.
(45) To samo dotyczy zróżnicowana wysokości kursu przyjętego dla przelicznika kwoty kredytu ze złotych polskich na frank szwajcarski, a następnie przeliczeniu wysokości wymaganych składek z franka szwajcarskiego na złoty polski 17:00 Już samo to zróżnicowanie kursu kupna i sprzedaży stosowane dla określenia wysokości kapitału kredytu, a następnie wysokości składek należy uznać za sprzeczne z dobrymi obyczajami 17:12 a równocześnie rażąco naruszające interesy konsumentów 17:15 to samo dotyczy tych postanowień i norm w zakresie prawnym wskazują, że stosowane mają być kursy walut określone w bankową [...] 17:24 bank przyznał sobie bowiem prawo do jednostronnego regulowania wysokości rat kredytu waloryzowanego kursem franka szwajcarskiego 17:35 skutkiem uznania za niedozwolone postanowień umowy dot. indeksacji jako określających główne świadczenia stron jest nieważność tej umowy
(46) 17:44 skoro postanowienia odnoszą się do świadczeń z banku, należy przyjąć zgodnie z art. 58 art. 3 kodeksu cywilnego, że bez postanowień [...] nieważnością czynność nie zostałaby dokonana 17:58 a zatem dokonana czynność prawna nie może pozostać w mocy i taki skutek ostatecznie przyjął sąd okręgowy z zaskarżonym wyrokiem.
(47) 18:06 Wobec przyjęcia, że umowa kredytu jest nieważna, bez znaczenia pozostaje zawarcie przez powódkę (tutaj inne nazwisko było niż wcześniej!...) tej umowy, w szczególności zawarty aneks 18:16 usługa niedozwolonego charakteru postanowień dot. indeksacji kredytu.
(48) 18:23 To co od początku jest wadliwe nie może być uzdrowione przez samą [...] 18:28 to samo dotyczy regulacji zawartych w tzw. ustawie antyspreadowej 18:33 sama możliwość spłaty kredytu we frankach szwajcarskich od pewnego momentu wykonywania umowy nie usuwa źródła abuzywności jakim jest nierównomierne rozłożenie ryzyka kursu walutowego 18:46 dysponentem praw przyznanej w tej dyrektywie jest konsument, dlatego to konsument ostatecznie powinien podjąć decyzję, czy upadek umowy stanowi dla niego 18:58 rozwiązanie korzystne, czy też nie
(49) 19:00 W rozpoznawanej sprawie konsument uznał, że tego skutku, uznaje postępowaniem umowy za niedozwolone w postaci nieważności tej umowy 19:08 oczekuje przesłanki dla rozstrzygnięcia 19:12 dlatego też brak było podstaw do podzielenia w tym zakresie zarzutów apelacji.
(50) 19:16 Sąd okręgowy nie naruszył też przepisów dot. nienależnego świadczenia, zgodnie z art. 405 kodeksu cywilnego, wobec podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową koszu innej osoby 19:29 zobowiązany jest do [...] korzyści na górze, aby to w pełni było możliwe do zwrotu jej wartości 19:35 przepis ten stosuje się w szczególności do świadczenia nienależnego.
(51) Świadczenie jest nienależne, jeżeli ten kto je spełnił nie był w ogóle zobowiązany 19:43 do tego świadczenia lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zaniżony cel świadczeń nie został osiągnięty 19:53 albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna, nie stała się ważną po spełnieniu świadczenia.
(52) 20:01 Czynność prawna zobowiązująca do świadczenia została uznana za nieważną, to zasługuje na uwzględnienie także roszczenie o zwrot świadczenia jako nie należy na [...] tej umowy
(53) 20:10 Pozwany w tym procesie nie zgłosił zarzutu potrącenia, pomimo tego, że wypowiedział powódce umowę kredytu i wytoczył powódce sprawę o zapłatę roszczeń z tej umowy kredytu.
(54) 20:23 Zdaniem sądu apelacyjnego w tym składzie brak jest podstaw do uznania roszczenia powódki za niezasadne, pomimo że obejmuje ono żądanie zapłaty z tytułu nadpłaconych wymaganych rat kredytu 20:36 sąd bowiem bez inicjatywy pozwanego w postaci zarzutu potrącenia, na wypadek stwierdzenia nieważności umowy nawet przesłankowo, 20:46 nie może zaliczyć spłaconych, płaconych przez powódkę rat na kwotę niespłaconego kapitału 20:53 to prowadziłoby po pierwsze do złamania zasady niewychodzenia sądu ponad żądanie, w tym wypadku ponad zarzut strony pozwanej, po drugie 21:03 oddalenie powództwa w takiej sytuacji w razie zaliczenia spłaconych przez powódkę rat na kwotę niespłaconego kapitału, oznaczało by, 21:12 że wyrok byłby tylko pozornie korzystny dla banku.
(55) Problem ten dotyczący mocy wiążącej prawomocnego orzeczenia [...] sąd najwyższy w postanowieniu z 09.1.2019r. sygnatura akt 1CZ 112/18 21:29 z tych wszystkich podniesionych względów sąd apelacyjny oddalił apelację pozwanej na zasadzie art. 385 kodeksu postępowania cywilnego, uznając ja w całości za niezasadną 21:40 o kosztach postępowania orzeczonych na podstawie art. 98 paragraf 1 i 3 kodeksu postępowania cywilnego, sąd zasądził na rzecz powódki zwrot kosztów zastępstwa procesowego w wysokości dwukrotnej stawki minimalnej 21:55 uznając, że uzasadnił to nakład pracy pełnomocnika oraz wkład pracy tego pełnomocnika w przyczynieniu się do wyjaśnienia i rozstrzygnięcia istotnych zagadnień prawnych 22:04 budzących wątpliwości w orzecznictwie i [...]. To wszystko, dziękuję bardzo